We zijn mensen, gevoelige sociale wezens. Maar zichtbaar en openbaar gevoel en emoties op de werkvloer laten zien zijn geen vanzelfsprekendheid en soms zelfs taboe. Waardeoordelen (misschien wel cultuuroordelen) als “geitenwollen sokken, soft gedoe en beelden over therapeutische sessies kom ik regelmatig tegen.

Een gekke mening als ik naga wat ik in de praktijk zie. Ik constateer wanneer ik met groepen werk, dat iets voelbaar is in de groep, maar er geen aandacht aan wordt besteed, dan wel niet wordt uitgesproken wat daadwerkelijk speelt. Of erger nog, het voelbare wordt compleet genegeerd. Dat binnen de groep in derde persoon enkelvoud of meervoud gesproken wordt, terwijl de betreffende persoon/ personen erbij zit(ten). Dat er niet geluisterd wordt om te begrijpen, maar om te reageren, omdat iedereen z’n plasje er over heen wil doen. Dat we vasthouden aan de rationele inhoud, terwijl 7 % van communicatie over inhoud gaat en 93% over de rest, waaronder ook gevoelens.

Ik begeleidde een poos geleden een team om tot een belangrijk besluit te komen over werkprocessen, functies en werkinhoud. Het ging moeizaam, maar we kwamen tot een besluit. Ik reageerde naar de groep: we hebben een ja en ik voel zoooo NEE! Toen barstte het los: leidinggevende is het hier niet mee eens, hier hebben we het twee jaar geleden ook over gehad, maar met dit besluit is mijn werk niet meer zo leuk etc..

Kortom, onder water waren een berg aan emoties, meningen, waarheden, overtuigingen, pijn, angsten, gevoel van niet serieus genomen worden. Best hard als deze berg geen ruimte krijgt.

Is het gek dat een voorbeeld als bovenstaand veel voorkomt op de werkvloer? Nee, helemaal niet. Ik constateer dat we in Nederland niet zijn opgegroeid met de taal van emoties. We zijn een nuchter volkje. Dat we beelden en meningen hebben over naar een psycholoog gaan. Dat emoties laten zien een zwakte is. En ‘t hebben over gevoelens als soft gedoe wordt afgedaan. Ook angsten spelen mee.  Angst voor conflict, gedoe en angst voor de mening van de ander. Stel je voor dat de ander iets negatiefs van je vindt. Dat hij je stom, niet meer leuk, een zeur vindt? Of je je gevoelens wel of niet uit, een ander heeft altijd een mening, beeld over je. Geen reden wat mij betreft om jezelf koest te houden.

Jaren geleden, herstellende van een burn-out, vroeg mijn therapeut: “Wat voel je?”. Ik kwam met allerlei mooie metaforische uitspraken en kreeg van haar te horen: mooie omschrijvingen, maar wat voel je nou? Ik ontdekte dat ik niet in staat was om mijn gevoel te omschrijven. Dacht ik toch, dat ik er heel goed in was. Niet dus. Ik merkte ook dat bij gevoel ik af en toe voor de gek gehouden werd door mijn normen. Iets vinden is toch echt wat anders dan iets voelen. En wat ik heel spannend vond was dat gevoelens uiten betekent kwetsbaar opstellen, je echte naakte ik laten zien aan anderen. En daar is lef voor nodig. Want stel je voor dat je gekwetst, niet erkent, afgewezen wordt door een ander?

Kortom, we hebben meningen over emoties, we zijn niet zo goed ontwikkeld in de taal van emoties en we vinden het rete-spannend en eng. Ik probeer te blijven groeien in mijn ontwikkeling in dit onderwerp en vind het nog steeds lastig en spannend, maar het wordt wel steeds makkelijker met positieve effecten: