Terwijl ik de titel opschrijf gebeurt er een hele boel in mijn hoofd. Een ontwikkelgesprek? NEE –  ontwikkelgesprekken, meervoud graag, een voortdurend proces van ontwikkelgesprekken.

Een ontwikkelgesprek wordt vaak ingericht als een start van het in kaart brengen van de ontwikkeling van de medewerker door medewerker en leidinggevende. Het liefst stellen we dan samen een ontwikkelplan op. Dit plan wordt vaak lineair ingericht. Echter, ontwikkelen is een continu proces en laat zich niet plannen volgens een planning. Soms doen we wel jaren over een ontwikkelpunt (al groeiende). Zeker in persoonlijke effectiviteitsvraagstukken. En soms komt er een inzicht voorbij dat het spreekwoordelijke kwartje valt en is een ontwikkeldoel behaald. En omdat het een proces, is kan er geen sprake zijn van één gesprek, maar bestaat een effectief ontwikkelproces uit meerdere gesprekken in de tijd.

Ontwikkelen en dus de gesprekken gaan over NU en de toekomst

Ontwikkelgesprekken gaan niet over disfunctioneren, je doet iets niet goed en daar moet je beter in worden. Daar heb je andere gesprekken voor. Het gaat over hoe de medewerker zich verhoudt tot de voortdurend veranderende wereld en keuzes blijft maken in wat hij in zijn ontwikkeling te doen heeft en in actie komt. Ontwikkeling gaat niet over een cursus volgen (en het volgen van een cursus kan wel helpend zijn voor je ontwikkeling 😊), maar over investeren in jezelf. En dat kan op alle fronten op heel veel verschillende manieren.

Binnen organisaties worden sneller opvolgend nieuwe richtingen gekozen. Een medewerkers wens ik toe dat zij in staat zijn te anticiperen, zodat het werk leuk is en blijft en aansluit bij wie je bent. De medewerker heeft voor zichzelf de opdracht om de (persoonlijke ) gevolgen en consequenties te onderzoeken: wat betekent dit voor mij, past dit bij mij? Voor mijn werk, voor de samenwerking? is het buikpijn of een kans? Wat heb ik te doen? Nb. Deze vragen kun je ook breder trekken dan alleen werk. Graag zelfs.

Deze vraag een keer per jaar stellen vind ik te weinig.

Doel van ontwikkelgesprekken:

Regelmatig met elkaar reflectieve gesprekken voeren over de gewenste ontwikkeling, doelen, wensen, het proces en voortgang van de ontwikkeling, bijsturen van doelen, wens en proces. Deze gesprekken zijn helpend, scherpen aan, stimuleren en motiveren, houden de doelen wakker en geven erkenning aan de medewerker. Ontwikkelen is geen eenmalige actie en is juist sterker dan ooit in deze veranderende wereld een aaneenschakeling van acties met die veranderende wereld als danspartner.

De bedoeling is dus regelmatig in gesprek te zijn. Ik hoor al een grote groep leidinggevenden zeggen: nog meer gesprekken, ik heb het al zo druk!! Bij gesprekken voeren lijkt ons blauwe licht (blauwdenken) aangezet te worden: plannen, volle agenda’s, spreekkamers regelen, agenda’s opstellen etc. en omdat het een afspraak is, moeten we het doen, waardoor het dus een “moetje” wordt.

Het idee dat de gesprekken helpend, stimulerend & motiverend zijn en de medewerker erkenning geeft is wat mij betreft voor een groot deel vervlogen. We zijn in de kramp geschoten.

Hoe dan wel?

Dit kan georganiseerd, ongeorganiseerd, dit kunnen lange en korte gesprekken zijn. Dit kan op kantoor en tijdens een wandeling. Misschien is er zelfs minimaal gesprek nodig, omdat de medewerker met anderen dan de leidinggevende in gesprek is over zijn ontwikkeling.

Belangrijk is dat er aandacht aan wordt besteed, medewerker en leidinggevende in verbinding zijn, de medewerker erkenning en steun voelt, de gewenste ontwikkeling in beweging is. Dat er regelmatig stil gestaan wordt en bijgestuurd wordt waar nodig. Tip aan leidinggevende: vraag de medewerker hoe hij/zij zijn eigen ontwikkeling wil monitoren en hoe jij als leidinggevende op de hoogte wilt blijven. En maak daar dan een concrete afspraak over.

Het gesprek zelf – eenvoudig ingewikkeld

En dan nog het gesprek zelf. Hoe simpel het ook klinkt, het voeren van een ontwikkelgesprek blijkt voor medewerker en leidinggevenden in de praktijk best lastig. Waarom? Tal van redenen mogelijk: